انبارداری مدرن و اصول آن

انبارداری مدرن یکی از ترندهای روز حوزه انبارداری است. این مفهوم که این‌ روزها نقش مهمی در نرم افزار مدیریت انبار بازی می‌‌کند بر اتوماسیون، استفاده از ابزارهای نوین و فناوری‌های جدید، به‌روزرسانی و پیاده‌سازی نرم‌افزارهای جدید و ارتقای سطح مدیریت انبار کسب‌وکارها از طریق تکنولوژی تاکید دارد. انبارداری مدرن همچنین بر سرعت، دقت و شفافیت بالای فرایندهای انبار تاکید دارد. پیاده‌سازی فرایندهای نوین انبارداری در کسب‌وکار به‌عنوان یک مزیت رقابتی در نظر گرفته می‌شود و کسب‌وکارهای زیادی این روزها به دنبال مکانیزه کردن فرایندهای انبار و مدیریت انبار و همچنین مدیریت موجودی هستند.

در این مقاله از تیمیار به بررسی انبارداری مدرن می‌پردازیم و ابزارهای اصلی آن را کاوش می‌کنیم.

انبارداری مدرن چیست؟

حقیقت این است که انبارداری مدرن تفاوت چندانی با نوع سنتی‌اش ندارد. البته فقط در شکل فرایندها و شکل مدیریت آن‌ها. هر دو مدل انبارداری مراحل زیر را دارند:

• ورود کالا به انبار
• ثبت کالاها و مواد ورودی
• مدیریت قفسه‌ها و کالاهای انبار شده
• انبارگردانی
• نظارت و مدیریت بر خروج مواد و کالا
• ثبت خروجی از انبارها

درواقع آن‌چه تغییر کرده است شکل انجام این کارها است.

انبارداری شامل مراحل ساده‌ای است: دریافت کالا از بخش‌های مختلف سازمان یا از منابع خارج از سازمان، نگهداری از آن‌ها براساس اصول و استانداردهای سازمان و تحویل اقلام در سریع‌ترین زمان و با کم‌ترین هزینه. انبارها نیز معمولا به سه شکل در دست سازمان‌ها مدیریت می‌شوند:

• انبار سرپوشیده
• انبار باز
• انبار پوشیده

بدون توجه به نوع انبار، فرایندهای انتقال مواد و کالا به انبار و از آن همواره یکسان است. آنچه بین انبارداری مدرن و سنتی تفاوت ایجاد می‌‌کند شکل انجام این کارها است. برای مثال در انبارداری مدرن کالاها به جای این‌که دستی حمل شوند با ربات‌ها و ماشین‌های حمل‌کننده منتقل می‌شوند یا ثبت آن‌ها به‌جای دستی با استفاده از دستگاه‌های بارکد‌خوان (RFID) انجام می‌شود.

در ادامه این مقاله بیشتر فناوری‌های جدیدی انبارداری را بررسی می‌کنیم.

اصول انبارداری مدرن

اصول انبارداری اصلی‌ترین چارچوب‌ها برای مدیریت بهینه انبار و فرایندهای آن را در اختیار مدیران می‌گذارد. این اصول باعث می‌شود تا نگهداری مواد و کالاها با کم‌ترین هزینه زمانی و مالی انجام شود. اصول انبارداری مدرن تماما بر اتوماسیون انبارداری استوار است. استفاده از نرم‌افزار انبارداری بخشی از آن و استفاده از دستگاه‌های نوین و فناوری‌های جدید بخش دیگر آن است.

ابزارهای انبارداری مدرن؛ سخت‌افزارها

در ادامه به بررسی مهم‌ترین و بهترین ابزارهای مدرن انبارداری می‌پردازیم. ابزارهایی که برای اتوماسیون چهار مرحله اصلی انبارداری یعنی دریافت، انتقال، بسته‌بندی و حمل‌ونقل استفاده می‌شود. با این ابزارها در ادامه بیشتر آشنا می‌شویم.

ابزارهای جمع‌آوری خودکار کالاها

روزهای خطا و اشتباه‌های دستی و انسانی در فرایندهای انبارداری به شماره افتاده‌اند. این‌روزها انبارها به تجهیزاتی مجهز شده‌اند که میزان خطا را به پایین‌ترین حد ممکن می‌رساند. بالا بردن سرعت و راندمان کار در مدیریت انبار تاثیر مثبت دیگری است که استفاده از ابزارهای نوین در اختیار انبارداری مدرن می‌گذارد. دستیارهای صوتی هوشمند، دستگاه‌های بسته‌بندی رباتیک، فناوری انتخاب سفارش یا Pick to Light از این دسته ابزارها هستند. البته ابزارهای نوین مدیریت انبار در دو دسته سخت‌افزاری، مانند همین‌هایی که گفتیم، و نرم‌افزارهای تقسیم می‌شوند. بخش مهم‌تر این ابزارها حوزه نرم‌افزاری آن‌ها است. درواقع اگر انبار شما به به‌روزترین ابزارها نیز مجهز باشد بدون وجود نرم‌افزاری که از آن‌ها پشتیبانی کند کارایی لازم را نخواهد داشت. نرم‌افزارهای مدیریت انبار را باید WMS یا سیستم مدیریت انبار و نوع کامل‌تر آن یعنی ERP یا نرم‌افزار مدیریت منابع سازمانی دانست. اهمیت سیستم‌های نرم‌افزار آن‌قدر بالا است که کارشناسان معتقدند که شما ابتدا باید بسترهای نرم‌افزاری خود را آماده کنید و سپس به سراغ سخت‌افزارها بروید.  

ربات‌های خودران

معادل انگلیسی ربات‌های خودران در انبارداری مدرن Automated Guided Vehicle است. این ابزارها ربات‌های حمل بار خودرانی هستند که روی خطوط و سیم‌های مشخص شده روی زمین حرکت می‌کنند. همچنین آن‌ها از امواج رادیویی، دوربین‌های مخلتف، لیزر یا آهن‌ربا برای مسیریابی استفاده می‌کنند. کاربرد این دستگاه‌ها معمولا در انبارهای بسیار بزرگ صنعتی است. همچنین این دستگاه‌ها قادرند حجم زیادی از کالاها را بدون مشکل جابه‌جا کنند.

AGV ها بخشی جدایی‌ناپذیر انبارداری مدرن هستند که امکان اتوماسیون فرآیندهای جابه‌جایی مواد را فراهم می‌کنند. آنها کارایی را با کاهش وظایف حمل و نقل دستی افزایش می‌دهند و اغلب در ترکیب با سیستم‌های مدیریت انبار (WMS) برای بهینه‌سازی جریان کالا استفاده می‌شوند.

AGVها به شکل‌‌های مختلفی که در ادامه آورده شده به کاهش هزینه و زمان انبارداری کمک می‌کنند:

• کاهش هزینه‌های نیروی کار برای کارهای تکراری حمل و نقل.
• افزایش ایمنی با کاهش وقوع حوادث انسانی ناشی از حمل و نقل مواد.
• افزایش کارایی و سرعت تدارکات داخلی.
• کار در محیط‌هایی که ممکن است برای کارگران انسانی مناسب نباشد، مانند سردخانه.
• ارائه یک راه حل مقیاس‌پذیر که می‌تواند با افزودن AGV های بیشتر رشد کند.

استفاده از AGV ها اغلب بخشی از یک استراتژی گسترده تر اتوماسیون انبار است که ممکن است شامل سیستم های نوار نقاله، سیستم های برداشت رباتیک و سایر سیستم های ذخیره سازی و بازیابی خودکار (AS/RS) باشد. این فناوری ها با هم می توانند یک عملیات انبارداری بسیار کارآمد و تا حد زیادی خودکار ایجاد کنند.

کنترل موجودی هوشمند

کنترل موجودی اصلی‌ترین منبع اطلاعات مدیران برای مدیریت انبار است. داده‌های کنترل موجودی میزان کالا و مواد مانده و مورد نیاز در انبار را در اختیار مدیران می‌گذارد و بازیگر مهمی در مدیریت صحیح فرایندهای انبار است. این روزها پلتفرم‌های متنوعی برای کنترل هوشمند موجودی معرفی شده است. این پلتفرم‌ها با ادغام داده‌های ارائه شده از سمت دستگاه‌های شمارش کالا داده‌های دقیق و شفافی در اختیار مدیران می‌گذارد.

استفاده از پلتفرم‌های هوشمند کنترل موجودی یکی از اجزای مهم انبارداری مدرن است. این پلتفرم‌ها به مدیران امکان می‌دهد از وضعیت موجودی کالا و مواد در لحظه و به دقیق‌ترین شکل با خبر شوند.

اینترنت اشیا

معرفی اینترنت اشیا (به انگلیسی: Internet of things یا IoT) باعث باز شدن فرصت‌های بسیاری برای کاربران مختلف این فناوری شد. از کاربران خانگی که امکان تجربه سطح بالاتری از زندگی دیجیتال را داشتند تا کاربران صنعتی و اداری که امکان اتوماسیون فرایندها و سیستم‌های مختلف را پیدا کردند.

در حوزه انبارداری مدرن نیز اینترنت اشیا باعث یکپارچگی بیشتر بین دستگاه‌ها و ابزارهای مختلف مدیریت انبار شد. این فناوری به انباداری سنتی امکان داد سطح بالاتری از ارتباط یکپارچه را بین بخش‌های مختلف خود مدیریت کند. همچنین اینترنت اشیا به مدیران انبار امکان می‌دهد همه‌چیز در لحظه و از هرجایی مدیریت کنند.

کوبات‌ها یا همبات‌ها

استفاده از ربات‌ها در صنایع مختلف سابقه‌ای طولانی دارد به جهان پس از جنگ جهانی دوم برمی‌گردد. در این زمان به‌دلیل کمبود نیروی انسانی تولیدکنندگان روی به استفاده از ابزارهای رباتیک و دستگاه‌های خودکار در خط تولید خود کردند. نتیجه این کار بهره‌وری بالاتر و انجام ایمن‌تر کارهای خطرناک توسط ماشین‌ها بود.

ربات‌ها تا سال‌های متمادی بیشتر در صنایع سنگین استفاده می‌شدند و استفاده روزمره برای کارهای سبک از آن‌ها انتظار نمی‌رفت.

اوایل دهه ۹۰ دانشمندان به فکر استفاده از ربات‌ها درکارهای ظریف‌تر و حساس‌تر علاقه‌مند شدند و نتیجه این علاقه تولید محصولی به Cobot (Collaborative robot) یا به فارسی همبات یا ربات همکار شد. همبات‌ که از ترکیب دو کلمه همکار و ربات تشکیل شده است برای استفاده در محیط‌هایی بود که انسان و ربات‌ها در رابطه نزدیکی با هم بودند. انعطاف‌پذیری بالاتر، دسترسی راحت‌تر و حساس‌تر بودن ربات‌ها برای انجام کارهای ظریف از جمله ویژگی‌های خاص این دستگاه‌ها هستند.

در انبارداری مدرن، استفاده از همبات‌ها در بخش‌های جابه‌جایی کالاها و بسته‌بندی آن‌ها کاربرد بیشتری دارد. این ربات‌ها قادرند حجم بیشتری از کالاها را جابه‌جا کنند و آن‌ها را با سرعت بیشتری بسته‌بندی کنند.

سیستم‌های ذخیره و بازیابی خودکار یا AS/RS

AS/RS در انبارداری مدرن مخفف «سیستم ذخیره‌سازی و بازیابی اتوماتیک» است. این سیستم‌ها به عنوان اجزای جدایی‌ناپذیر فرایندهای مدیریت پیشرفته مواد، امکان قرار دادن و برداشتن خودکار مواد و کالاها از مکان‌های ذخیره‌سازی مشخصی را فراهم می‌آورند و برای سازماندهی، حمل‌ونقل و فهرست‌بندی محصولات با دقت و کارایی بالا طراحی شده‌اند.

سیستم‌های AS/RS از نظر طراحی و عملکرد بسیار متنوع هستند، اما به طور کلی از این عناصر تشکیل شده‌اند:

۱. قفسه‌های ذخیره‌سازی: این‌ها واحدهای قفسه‌بندی هستند که اقلام در آن‌ها ذخیره می‌شوند. این قفسه‌ها می‌توانند برای استفاده حداکثری از فضای عمودی در انبار، در ارتفاع و اندازه سفارشی ساخته شوند.

۲. ماشین‌های ذخیره‌سازی و بازیابی (S/R): همچنین به عنوان جرثقیل‌ها یا ربات‌ها شناخته می‌شوند، این‌ها ماشین‌های اتوماتیکی هستند که در راهروهای بین قفسه‌ها حرکت کرده و بارها را جابه‌جا می‌کنند. آن‌ها قلب سیستم AS/RS هستند و برای جابه‌جایی سریع و دقیق اقلام طراحی شده‌اند.

۳. نوار نقاله‌ها: این‌ اجزا ممکن است برای حمل و نقل اقلام به S/R ماشین‌ها و از آن‌ها، به سیستم تجهیز شوند.

۴. سیستم کنترل: کل عملیات توسط یک سیستم کنترل پیشرفته که از نرم‌افزار برای هدایت ماشین‌های S/R، مدیریت فهرست انبار و ادغام با سیستم مدیریت انبار (WMS) استفاده می‌کند، اداره می‌شود.

۵. ایستگاه‌های کار: این‌ها مناطقی هستند که انسان‌ها با AS/RS تعامل دارند، مانند بارگیری و تخلیه اقلام، نگهداری، یا برای کارهایی که نیاز به دخالت دستی دارند.

سیستم‌های AS/RS در انبارداری مدرن مزایای متعددی ارائه می‌دهند:

کارایی فضایی: با استفاده حداکثری از فضای عمودی و کاهش نیاز به راهروهای عریض، به طور چشمگیری تراکم ذخیره‌سازی را افزایش می‌دهند.

افزایش دقت: خودکارسازی خطاهای انسانی در انتخاب و قرار دادن اقلام را کاهش می‌دهد.

کارایی نیروی کار: آن‌ها نیاز به کارهای دستی در فرایندهای ذخیره‌سازی و بازیابی را به حداقل می‌رسانند، که می‌تواند هزینه‌های نیروی کار را کاهش دهد.

بهبود مدیریت فهرست انبار: این سیستم‌ها اغلب کاملا با WMS ادغام می‌شوند، که دقیقاً فهرست اقلام را هنگام حرکت ورودی و خروجی پیگیری می‌کند.

افزایش سرعت عملیات: AS/RS می‌توانند با سرعت بالا عمل کنند و به طور چشمگیری تعداد ورود و خروجی که یک انبار می‌تواند در یک دوره معین انجام دهد، افزایش دهند.

امنیت: با انجام وظایف ذخیره‌سازی و بازیابی توسط ماشین‌ها، خطر آسیب‌دیدگی محیط کار از عملیات دستی کاهش می‌یابد.

AS/RS به طور معمول در محیط‌هایی استفاده می‌شود که حجم بالایی از مواد و کالاها وارد و خارج می‌شود، جایی که هزینه بالایی با املاک و مستغلات مرتبط است (که نیاز به حداکثر کردن فضا را توجیه می‌کند)، یا جایی که نیاز به سرعت عملیات بالا است. آن‌ها به ویژه در مراکز تولیدی، مراکز توزیع، و هر صنعتی که نیاز به ذخیره‌سازی و بازیابی تعداد زیادی از اقلام دارد، مانند صنایع غذایی و نوشیدنی، دارویی و تجارت الکترونیک رایج هستند.

ابزارهای انبارداری مدرن؛ نرم‌افزارها

استفاده از ربات‌ها و سایر ابزارها برای مدیریت انبارهای مدرن مهم است. اما به‌کارگیری نرم‌افزارهای دقیق و یکپارچه از آن مهم‌تر است. نرم‌افزارهای مدیریت انبار در گام اول باید قادر به ادغام با فناوری‌های نوین کسب‌وکار شما باشند. یعنی باید بتوانند داده‌های ارائه شده از سمت ربات‌ها، بارکدخوان‌ها، قفسه‌های هوشمند، همبات‌ها و... را در لحظه دریافت، ترجمه و به مدیران ارائه کنند.

اگر نرم‌افزار انبارداری مدرن شما قادر به مدیریت این داده نباشد عملا کارایی خود برای ایفای نقش در آینده کسب‌وکار شما را از دست می‌دهد.

تیمیارERP، نرم‌افزار هوشمند و یکپارچه مدیریت منابع سازمان با ارائه ویژگی‌های منحصربه فرد مدیریت انبار، ابزاری هوشمند و قدرتمند برای مدیریت فرایندهای مختلف انبارداری مدرن شما است. این نرم‌افزار با امکان ادغام با دستگاه‌های هوشمند مدیریت انبار و ارائه داده‌های در لحظه ابزاری راهبردی است که می‌تواند مسیر توسعه رشد کسب‌وکار شما را روشن و هموار کند.

سیستم مدیریت انبار تیمیارERP به مدیران انبار امکان می‌دهد تا:

• در هر لحظه و از هرجا به فرایندهای مختلف انبار رسیدگی کنند؛
• داده‌های مهم خود را در قالب گزارش‌های مختلف مشاهده کنند؛
• با استفاده از مزیت مقیاس‌پذیری تیمیارERP دستگاه‌ها و ابزارهای نوین را با کسب‌وکار خود یکپارچه کنند.

همچنین تیمیارERP با ارائه بیش از ۴۰ ماژول و ۱۰۰ سیستم و زیرسیستم کاربردی نقش کلیدی در توسعه یکپارچگی و هوشمندی کسب‌وکار شما ایفا می‌کند و قادر است بخش‌های مخلتف آن از مدیریت مالی گرفته تا مدیریت تولید و انبار و ارتباط با مشتری را به چابک‌ترین حالت مدیریت کند.