برای ساخت سایت این نکات را رعایت کنید
ساخت سایت شاید تا چند سال قبل کاری پیچیده و مخصوص متخصصان امر بود. اما توسعه فناوری‌های مرتبط و پیشرفت ابزارهای ساخت و مدیریت وبسایت آن را تبدیل به کاری اگر نگوییم ساده، بلکه با درجه سختی متوسط کرده که انجام آن دیگر نیازمند دانش عمیق و تخصصی نیست. ابزارهایی مثل سیستم مدیریت محتوا یا CMSها این روزها اصلی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین ابزار ساخت و مدیریت وبسایت هستند. این سیستم‌ها در واقع یک پل ارتباطی بین کاربر (مدیر سایت) با کدهای فنی هستند. با این تفاوت که سروکار کاربر برای ساخت سایت و مدیریت آن دیگر با کدهای پیچیده و دستورهای عجیب و غریب نیست. بلکه از طریق پنل مدیریت طراحی شده در داخل این سیستم‌ها به‌راحتی امور مختلف سایت قابل مدیریت است. چند کلیک و چند درگ‌اند‌دراپ کافی‌ست تا محتوای موردنظر بارگذاری و منتشر شود. در این مقاله در کنار معرفی کوتاه چند سیستم مدیریت محتوا می‌خواهیم نکات مهم ساخت سایت را هم از نظر فنی و هم از نظر ظاهری بررسی کنیم.
برای ساخت سایت به چه چیزهایی نیاز دارید؟
بیایید نخست به این سوال پاسخ دهیم که سایت چیست؟ در پاسخی کوتاه و ساده باید گفت سایت یک محیط آنلاین برای ارایه محتوای شماست. از طریق سایت می‌توانید محصول، خدمات یا هرچیزی که به آن علاقه دارید را با هزینه‌ای بسیار کم در معرض دید کاربران قرار دهید. برای ساخت سایت نیاز به وب سرور، آدرس یا دامنه و یک سیستم مدیریت محتوا دارید. در نظر داشته باشید که یک سایت می‌تواند برای مصارف مختلفی استفاده شود. مثلا ظاهر و محتوای یک سایت فروشگاهی با یک سایت آموزشی متفاوت است و هرکدام هدف خاص خود را دنبال می‌کند. اما فارغ از نوع سایت، یک هدف بین تمام آن‌ها مشترک است و آن دیده شدن هرچه بیش‌تر توسط مشتری (مخاطب) است.
برای دیده شدن نیز ابزارهای زیادی در دسترس شماست. انتخاب زیرساخت‌های فنی مناسب و باکیفیت به سایت شما امکان می‌دهد با بیش‌ترین سرعت و بدون قطعی در دسترس باشد. داشتن یک آدرس و دامنه مناسب به مخاطبان شما امکان می‌دهد تا به آسانی به سایت شما دسترسی داشته باشند و آن را به‌خاطر بسپارند. در نهایت استفاده از یک سیستم مدیریت محتوای قدرتمند به خود شما امکان می‌دهد سایت‌تان را با ابزارهای به‌روز و کارآمد مدیریت کنید و دقیقا آن‌چه را می‌خواهید به کاربر نشان دهید.
ابزارهای ساخت سایت
ساخت سایت از دو جنبه فنی و ظاهری بررسی می‌شود. دامنه و وب سرور در حوزه نیازهای فنی سایت شما قرار می‌گیرند و بدون وجود آن‌ها اصلا سایتی وجود نخواهد داشت. وب سرور در واقع رایانه‌ای است که اطلاعات سایت شما روی آن ذخیره می‌شود و در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. هرچه این رایانه سخت‌افزار قوی‌تری داشته باشد، احتمال این‌که با افزایش کاربران و حضور هم‌زمان تعداد زیادی از آن‌ها روی سایت، سایت شما از دسترس خارج شود کم می‌شود. همچنین بخشی از سرعت بارگذاری سایت شما نیز در گرو کیفیت وب سرور آن است. برای ساخت سایت از کامپیوتر‌های خانگی نیز می‌توان به‌عنوان وب سرور استفاده کرد، اما به دلیل توان پردازشی پایین و امنیت کم این موضوع پیشنهاد نمی‌شود. وب سرورها معمولا رایانه‌های قدرتمندی هستند که توان پردازشی بالایی دارند و برای پردازش شبانه‌روزی داده‌ها طراحی شده‌اند. امنیت آن‌ها نیز معمولا در بالاترین استاندارد ممکن است تا احتمال نفوذ و هک را به کم‌ترین حد برساند.
ساخت سایت نیازمند دامنه و آدرس نیز هست. آدرس سایت در واقع شناسه و نام سایت شما در سرتاسر وب است. دامنه‌ها گستردگی فراوانی دارند و تقریبا می‌توان گفت برای هر حوزه و صنف و صنعتی یک دامنه وجود دارد. انتخاب دامنه مناسب باید با توجه به عملکرد و حوزه کاری شما انجام شود. سه‌تا از معروف‌ترین دامنه‌های موجود را حتما می‌شناسید؛ com، net و COM .org از کلمه Commercial به معنای تجاری، NET از Network به معنای شبکه و ORG از Organization به معنای سازمان می‌آید. با گسترش وب و معرفی انواع سایت‌ها و ظهور کسب‌وکارهای مختلف، دامنه‌های زیادی معرفی و در دسترس قرار گرفته‌اند. برای مثال برای ساخت سایت دولتی از دامنه gov، سایت آموزشی edu و سایت‌های اطلاع‌رسانی info استفاده می‌شود. سایت‌های داخلی کشورها معمولا با استفاده از پسوندشان مثل fr ،us ،ir و... ساخته می‌شوند.
در ادامه می‌خواهیم به بررسی دو روش طراحی در ساخت سایت بپردازیم. برای طراحی سایت از دو روش استاتیک و دینامیک استفاده می‌شود. تغییر در محتوای سایت‌های استاتیک باید توسط برنامه‌نویس و طراح سایت انجام شود. این سایت‌ها در لحظه به‌صورت خودکار قابل تغییر نیستند. ساده‌تر بگوییم در سایت‌های استاتیک کوچک‌ترین تغییر باید به‌صورت دستی و توسط مدیر سایت یا برنامه‌نویس انجام شود.
در سایت‌های دینامیک نیازی نیست برای هر به‌روزرسانی یا تغییر در سایت، کدهای آن را تغییر داده و با کدهای جدید جایگزین کنید. در واقع سایت دینامیک با انتشار محتوا به‌صورت خودکار به‌روز رسانی می‌شود و کار با آن نیازمند دانش عمیق برنامه‌نویسی و کدنویسی نیست.
در حوزه طراحی و جلوه‌های بصریِ ساخت سایت، یکی از ابزارهای مهم قالب‌ها هستند. این قالب‌ها یا توسط کدنویسان طراحی می‌شوند یا به‌صورت پیش‌فرض در سیستم مدیریت محتوا وجود دارند. سیستم‌های مدیریت محتوا علاوه‌بر این‌که ابزار مدیریت و انتشار محتوای سایت شما را در اختیارتان می‌گذارند، ابزارهای کاربردی فراوانی برای طراحی و مدیریت جلوه‌های بصری نیز در دسترس شما قرار می‌دهند که با آن‌ها به راحتی می‌توانید تمام نیازهای سایت خود را برطرف کنید.
معرفی چند سیستم مدیریت محتوا
برای ساخت سایت یکی از بهترین و کارآمدترین ابزارها سیستم مدیریت محتوا است. این سیستم‌ها با در اختیار قرار دادن ابزارها و امکانات متنوع در مدیریت، رشد و توسعه سایت شما تاثیر فوق‌العاده بالایی دارند. این روزها CMSها دیگر محدود به چند ابزار مدیریت و انتشار محتوا نیستند. ابزارهای SEO، مدیریت قالب‌ها و جلوه‌های بصری سایت، مدیریت محتوا، مدیریت ترافیک سایت و... تبدیل به ویژگی‌های ذاتی این سیستم‌ها شده است. در ادامه چند سیستم شناخته‌شده مدیریت محتوا را بررسی می‌کنیم.
Wordpress
شناخته‌شده‌ترین سیستم مدیریت محتوا در جهان بدون شک وردپرس است. بیش از ۴۴ درصد سایت‌ها در جهان از این سیستم استفاده می‌کنند و همین موضوع آن را تبدیل به یکی از پر استفاده‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوا در جهان کرده است. البته این موضوع مثل شمشیری دو لبه عمل می‌کند و همان‌قدر که سایت‌های مختلف از امکانات وردپرس بهره‌مند می‌شوند به همان‌اندازه نیز در معرض آسیب و خطر هستند. پلاگین‌ها و قالب‌های وردپرس تنوع بسیار بالایی دارند. تقریبا برای هر کاری در سایت‌تان می‌توانید یک پلاگین وردپرسی داشته باشید. همچنین تقریبا برای هر سلیقه‌ای در وردپرس قالبی وجود دارد.
اما همین پلاگین‌ها و قالب‌ها پاشنه آشیل وردپرس هستند. وجود باگ‌ها و حفره‌های امنیتی فراوان در پلاگین‌ها و قالب‌های وردپرس آن را تبدیل به بستری مناسب برای فعالیت هکر‌ها و سارقان اطلاعات کرده است. پیشنهاد این است که اگر قصد استفاده از این سیستم را دارید حتما در استفاده از پلاگین‌ها و قالب‌ها دقت فراوانی داشته باشید.
Joomla
جوملا یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای سخت سایت و مدیریت آن در جهان است. این سیستم بیش‌از آن‌که به ابزارها و پلاگین‌هایش معروف باشد به رابط کاربری و ظاهر گرافیکی‌اش مشهور است. یکی از دلایل اصلی محبوبیت آن نیز همین رابط گرافیکی‌اش است. استفاده از جوملا مانند وردپرس به دانش برنامه و کدنویسی نیازی ندارد و استفاده از آن رایگان و بسیار آسان است.
«دید»
نخستین و تنها سایت ساز یکپارچه ایرانی در بازار است. این سیستم مدیریت محتوای یکپارچه (ICMS) به کاربرانش امکان می‌دهد تا ساخت سایت خود را به ابزاری حرفه‌ای و مطمئن بسپارند و خیالشان نیز از بابت سرعت و سهولت مدیریت سایت‌شان آسوده باشد. دید تنها سیستم مدیریت محتوا است که با نرم‌افزار ERP یکپارچه شده و کاربران می‌توانند از داخل نرم‌افزار ERP تمام موارد مربوط به مدیریت سایت خود را انجام دهند.
دید علاوه‌بر این‌که هیچ پلاگین و رابط سوم شخصی ندارد، نیازی به دانش کدنویسی پیشرفته نیز ندارد. بیش‌تر ابزارهای مدیریتی دید به قابلیت Drag And Drop مجهز شده‌اند و انتشار محتوا در آن به سادگی چند کلیک قابل انجام است. قالب‌های رایگان و منعطف دید نیز به کاربران برای ساخت سایتی زیباتر و کارآمدتر کمک می‌کند. امنیت بالا به دلیل عدم وجود برنامه و رابط سوم شخص، سرعت بارگذاری بالا، یکپارچگی با نرم‌افزارهای مدیریت سازمان مانند ERP، وجود قالب‌های رایگان، متنوع و منعطف و عدم نیاز به دانش عمیق برنامه‌نویسی به این راهکار نرم‌افزاری را تبدیل به ابزاری کرده است که نیازهای هر کسب‌وکاری، از سایت فروشگاهی تا خدماتی، را برطرف می‌کند.
مهم‌ترین نکات ساخت سایت
پس از آشنایی با سیستم‌های مدیریت محتوا و پیش‌نیازهای ساخت سایت، حالا نوبت به بررسی مهم‌ترین نکات آن می‌رسد.
با ظاهر زیبا نیمی از مسیر را طی می‌کنید
حتما با سایت‌هایی روبرو شده‌اید که توانسته‌اند با ظاهر و رابط کاربری جذاب‌شان، علیرغم عدم وجود محتوای جذاب، چند دقیقه‌ای شما را سرگرم و مجبور به گردش در سایت کنند. باید گفت مهم‌ترین ویژگی سایت که مهم‌ترین تاثیر در برخورد اول را نیز دارد، ظاهر سایت شماست. برای ساخت سایت استفاده از فونت مناسب در کنار رنگ‌بندی و قالب جذاب می‌تواند تاثیر بسیار بالایی در جذب و حفظ کاربران شما داشته باشد. این موضوع در کنار محتوای جذاب می‌تواند در بالا بردن نرخ ورود و تبدیل کاربران سایت شما تاثیر بسزایی داشته باشد.
سرعت بارگذاری
سایت شما هرچقدر هم که جذاب و کاربردی باشد اما برای بارگذاری هر صفحه‌اش کاربر را چند دقیقه معطل کند و سرعت بارگذاری نامناسبی داشته باشد، در زمان کوتاهی غیرقابل استفاده می‌شود. سرعت بارگذاری مناسب یکی از عوامل مهم وزن دهی گوگل به امتیاز و رتبه سایت شماست. اگر از سیستم‌هایی مثل وردپرس استفاده می‌کنید باید حواس‌تان به پلاگین‌ها و قالب‌هایی که قاتل سرعت سایت‌تان هستند باشد. اگر هم از پایه خودتان شروع به کدنویسی و ساخت سایت کرده‌اید نیز باید کدهایی که به سرعت بارگذاری آسیب می‌زنند را شناسایی و جایگزین کنید. البته استفاده از سیستم یکپارچه مدیریت محتوا همیشه سرعت بارگذاری و مدیریت سایت را چند پله ارتقا می‌دهد.
طراحی ریسپانسیو (واکنش‌گرا)
دستگاه‌های قابل حمل و هوشمند مثل موبایل و تبلت این روزها تقریبا در دست همه دیده می‌شود. قطعا بسیاری از کاربران شما از طریق این دستگاه‌ها به سایت شما می‌آیند. ساخت سایت باید به‌گونه‌ای باشد که کاربران شما فارغ از نوع دستگاهی که از آن استفاده می‌کنند بتوانند مطالب سایت را به درستی مشاهده کنند و به آن‌ها دسترسی داشته باشند. طراحی ریسپانسیو عامل مهمی در ارتقای امتیاز شما در گوگل نیز هست.
بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو
ساخت سایت صرفا به طراحی قالب و رنگ‌بندی جذاب و محتوای جالب محدود نمی‌شود. برای دیده شدن سایت‌تان باید آن را برای موتورهای جستجو بهینه‌سازی کنید. یعنی سایت شما باید به‌گونه‌ای بهینه شده باشد که کاربران با جستجوی یک سری از کلمه‌های کلیدی، به‌خصوص آن‌هایی که مرتبط با کسب‌وکار شما هستند، سایت شما را بین پنج گزینه اول نمایش داده شده ببینند. به زبان ساده‌تر یعنی کاربران بدون کم‌ترین زحمتی محتوای موردنیازشان را در سایت شما پیدا کنند.
سئوی سایت دو بخش اصلی دارد؛ «سئوی داخلی» و «سئوی خارجی». سئوی داخلی به مواردی چون ریسپانسیو بودن، سرعت بارگذاری مناسب، بهینه‌سازی کدهای HTML، کلمات کلیدی و از همه مهم‌تر تولید محتوای ارزشمند اشاره دارد. سئوی خارجی نیز به مواردی مانند لینک‌سازی و اشتراک‌گذاری محتوای سایت تاکید دارد.
ساخت صحفه‌های کاربردی
ساخت سایت زیبا و جذاب با محتوای کاربردی برای جذب مخاطب بسیار مهم است. پس از موفقیت در این مهم و جذب مخاطب به داخل سایت باید اطلاعات تماس‌تان برای مخاطب در دسترس باشد. بسته به این‌که هدفتان از ساخت سایت چیست، باید اطلاعات متفاوتی را در سایت قرار دهید. اگر سایت فروشگاهی دارید، حتما بخشی را به پرسش و پاسخ در خصوص نحوه ارسال کالا، نحوه پرداخت و سوال‌های این‌چنینی اختصاص دهید. اگر می‌خواهید کسب‌وکارتان را توسعه دهید اطلاعاتی درباره خودتان و محصول و خدماتی که عرضه می‌کنید در سایت داشته باشید. داشتن صفحاتی مثل تماس با ما، درباره ما و... تاثیر خوبی در بالا بردن نرخ تعامل شما از سوی سایت دارد.
جمع‌بندی
برای ساخت سایت مناسب باید دو عامل مهم را در نظر داشته باشید. اول استفاده از زیرساخت‌ها و دوم ساخت ظاهر و محتوای جذاب و متناسب با کسب‌وکارتان. استفاده از سیستم مدیریت محتوای مناسب نیز یک ابزار قدرتمند برای رشد و توسعه سایت‌تان است. درواقع اهمیت این ابزار به اندازه‌ای بالاست که بدون آن نمی‌توانید یک سایت را مدیریت کنید. در بین سیستم‌های مدیریت محتوا نیز استفاده از ابزاری که سرعت، یکپارچگی و امنیت را برای شما تضمین کند درجه اهمیت بالاتری دارد.