‌‌

هوش تجاری، نقش و ارکان آن

هوش تجاری از زمان بهره‌گیری کسب‌وکارها از کامپیوترها مفهومی شناخته‌شده در صنایع مختلف بوده است. اما در دهه اخیر،‌ به‌خصوص چندسال گذشته، با رشد هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی و تحلیل ابرداده‌ها، این مفهوم تبدیل به یکی از ترندهای مهم جهان کسب‌وکار شده است. در محیط تجاری پرسرعت و پیچیده امروزی، یکی از عوامل مهم که شرکت‌های موفق را از بقیه جدا ‌می‌کند، ظرفیت تصمیم‌گیری مبتنی بر داده است. هوش تجاری (BI)، که به جزء جدایی‌ناپذیر استراتژی‌های تجاری مدرن تبدیل شده است، یکی از ابزارهای مهم و کلیدی برای سازمان‌ها است.

هوش تجاری یک اصطلاح جامع است که به فناوری‌ها، روش‌ها و برنامه‌های کاربردی به کار گرفته شده برای جمع‌آوری، ادغام، تجزیه و تحلیل و ارائه داده‌های تجاری خام سازمان اشاره ‌می‌کند. هدف اصلی BI افزایش کیفیت و به موقع بودن اطلاعات پردازش شده است و در نتیجه به تصمیم‌گیری دقیق‌تر و کارآمدتر کمک ‌می‌کند. گستره استفاده از هوش تجاری در سازمان‌ها نیز متنوع و فراوان است. اول این‌که این مفهوم می‌تواند در بسیاری از سازمان‌ها و فرایندهای مختلف به‌کار رود، برای مثال از هوش تجاری در مدیریت تولید، مدیریت مالی و حسابداری، مدیریت فرایندهای کسب‌وکار و... می‌توان استفاده کرد. دوم این‌که این مفهوم محدود به یک صنعت خاص نیست. تمام صنایع از تولیدی تا بازرگانی و خدماتی قادر به بهره‌گیری از قابلیت‌های آن هستند.

همچنین بخوانید: نرم افزار ERP

‌‌ارکان هوش تجاری‌‌

سیستم هوش تجاری یک سیستم جامع است که از چندین مؤلفه تشکیل شده است که به طور هماهنگ کار ‌می‌کنند تا تجزیه و تحلیل داده‌ها و تصمیمات تجاری را بهبود بخشد.

پایگاه داده‌‌‌ها

انبار داده‌ها پایه و اساس بیشتر ابتکارات هوش تجاری را تشکیل ‌می‌دهد. این شامل جمع‌آوری و مدیریت داده‌ها از منابع مختلف در یک پایگاه داده جامع و به راحتی قابل دسترسی است. این پایگاه داده یا انبار داده یکپارچه دیدگاهی منسجم از عملیات خود را به سازمان ارائه ‌می‌دهد و انجام تجزیه و تحلیل داده‌ها و تولید گزارش‌های عملی را آسان‌تر ‌می‌کند. با ارائه یک منبع قابل اعتماد از داده‌های سازمان یافته و منسجم، به طور قابل توجهی به فرآیندهای تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر کمک ‌می‌کند.

داده کاوی‌‌

داده کاوی، یکی دیگر از ارکان اساسی هوش تجاری، شامل فرآیند ترکیب مجموعه داده‌های بزرگ و پیچیده برای شناسایی الگوها و روندهای مهم است. این شبیه یافتن سوزن در انبار کاه است، با این که سوزن بینش ارزشمندی است که در میان دریای وسیعی از داده‌ها پنهان شده است. با برجسته کردن روندها، همبستگی‌ها و ناهنجاری‌ها در داده‌ها، کسب و کارها ‌می‌توانند درک عمیقی از عملیات و رفتار مشتریان خود به دست آورند. این درک ‌می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا فرصت‌های بهبود را شناسایی کنند، خطرات بالقوه را پیش‌بینی کنند و اقدامات پیشگیرانه‌ای برای بهینه‌سازی فرآیندهای تجاری خود انجام دهند.

پردازش تحلیلی ‌‌

پردازش تحلیلی شامل اجرای سریع پرس و جوهای پیچیده بر روی داده‌ها برای تولید گزارش‌های تحلیلی است. این گزارش‌ها بینش‌های دقیقی را در مورد جنبه‌های خاص کسب‌وکار، مانند عملکرد فروش، حفظ مشتری، یا کارایی عملیاتی ارائه می‌کنند و به مدیران اطلاعات دقیقی را ارائه می‌دهند تا تصمیمات خود را بر اساس آن‌ها قرار دهند. قابلیت پردازش و تجزیه و تحلیل سریع داده‌ها یکی از ویژگی‌های قدرتمند ابزارهای BI است که به سازمان‌ها اجازه ‌می‌دهد در واکنش به تغییرات بازار یا تغییرات داخلی چابک باشند.

مدیریت عملکرد تجاری ‌‌

در هر کسب و کاری، پیگیری عملکرد استراتژی‌ها و اهداف آن ضروری است. مدیریت عملکرد تجاری که به عنوان مدیریت عملکرد شرکت یا مدیریت عملکرد سازمانی نیز شناخته ‌می‌شود، شامل ردیابی و تجزیه و تحلیل عملکرد استراتژی‌ها و اهداف سازمان است. این ردیابی مداوم به عنوان یک نقطه بازرسی حیاتی در سفر کسب و کار به سمت دستیابی به اهداف خود عمل ‌می‌کند. این به شناسایی زمینه‌های موفقیت و زمینه‌هایی که نیاز به بهبود دارند کمک می‌کند و فرصتی برای تنظیم مجدد استراتژی‌ها و منابع در صورت نیاز فراهم می‌کند.

گزارش‌دهی

گزارش‌دهی، یکی از حیاتی‌ترین جنبه‌های BI، شامل ارائه داده‌ها به شیوه‌ای ساختاریافته و به راحتی قابل هضم است. در زمینه BI، گزارش‌ها فقط خلاصه‌ای از داده‌ها نیستند. آنها پلتفرم‌های تعاملی هستند که تفاسیر واضح و مختصر از داده‌ها را ارائه ‌می‌دهند. این گزارش‌ها را می‌توان بر اساس نیازهای ذینفعان مختلف تنظیم کرد و اطمینان حاصل کرد که همه از مدیران اجرایی گرفته تا مدیران عملیاتی به داده‌های مورد نیاز خود در قالبی که برای آنها منطقی است دسترسی دارند. در دنیایی که زمان منبع ارزشمندی است، این گزارش‌ها تصمیم گیری سریع و آگاهانه را امکان پذیر ‌می‌کند.

همچنین بخوانید: نرم افزار مدیریت فرایندها

‌‌کاوش عمیق در تجزیه و تحلیل‌‌

در قلب سیستم‌های BI، تجزیه و تحلیل است که ابزارها و روش‌هایی را برای تبدیل داده‌های خام به بینش معنادار فراهم می‌کند. پلتفرم‌های مدرن BI سه نوع اصلی تجزیه و تحلیل را ارائه می‌دهند: توصیفی، پیش‌بینی‌کننده و تجویزی، که هر کدام دیدگاه متفاوتی در مورد داده‌ها ارائه می‌دهند.

تجزیه و تحلیل توصیفی‌‌

تحلیل توصیفی اساسی ترین نوع تحلیل است که بر تفسیر داده‌های تاریخی برای شناسایی الگوها و روندها تمرکز دارد. از تکنیک‌های جمع‌آوری داده و داده‌کاوی برای ارائه بینش در مورد آن استفاده می‌کند، در پاسخ به این سوال، «چه اتفاقی افتاده است؟» این بینش‌ها می‌تواند به کسب‌وکارها درک روشنی از عملکرد تاریخی، رفتار مشتری و روند بازار ارائه دهد.

تجزیه و تحلیل پیش‌بینی کننده ‌‌

گام بعدی در سفر تجزیه و تحلیل، تجزیه و تحلیل پیش بینی است. این رویکرد از مدل‌های آماری، الگوریتم‌های یادگیری ماشین و تکنیک‌های پیش‌بینی برای درک رویدادهای احتمالی آینده استفاده می‌کند. به این سوال پاسخ ‌می‌دهد که «چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟» تجزیه و تحلیل پیشگویانه به کسب و کارها آینده‌نگری ‌می‌دهد ، آنها را قادر ‌می‌سازد تا روندها و نتایج بالقوه را به طور موثر پیش‌بینی کنند. این قابلیت می‌تواند به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار گیرد، از پیش‌بینی فروش گرفته تا پیش‌بینی خرابی ماشین‌آلات در خط تولید، که آن را به ابزاری قدرتمند برای تصمیم‌گیری فعال تبدیل می‌کند.

تجزیه و تحلیل تجویزی‌‌

پیشرفته ترین شکل تجزیه و تحلیل، آنالیز تجویزی، یک قدم فراتر ‌می‌رود. با استفاده از الگوریتم‌های بهینه‌سازی و شبیه‌سازی، توصیه‌هایی در مورد نتایج احتمالی ارائه ‌می‌دهد. این فقط پیش بینی نمی‌کند که چه اتفاقی ممکن است در آینده بیفتد. روشی را پیشنهاد می‌کند و به این سؤال پاسخ می‌دهد که «چه باید بکنیم؟» این توصیه تجویزی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بهترین مسیر عمل را در یک سناریوی مشخص شناسایی کنند، چه نحوه بهینه‌سازی لجستیک برای صرفه‌جویی در هزینه یا تعیین بهترین استراتژی قیمت‌گذاری برای حداکثر سود.

همچنین بخوانید: نرم افزار حسابداری بازرگانی

معرفی چند ابزار

ابزارهای هوش تجاری (BI) در طول سال‌های گذشته به طور قابل توجهی تکامل یافته‌اند، از ابزارهای گزارش دهی ساده تا برنامه‌های کاربردی مدل‌سازی داده پیشرفته. در اینجا برخی از ابزارهای برتر BI که امروزه در بازار محبوب هستند آورده شده است.

Microsoft Power BI‌‌

Microsoft Power BI مجموعه‌ای از ابزارهای تجزیه و تحلیل کسب و کار است که به شما امکان تجزیه و تحلیل داده‌ها و به‌اشتراک‌گذاری بینش را ‌می‌دهد. از جمله قابلیت‌های تجسم داده، اتصال داده و مدل‌سازی داده‌ها را ارائه ‌می‌دهد. Power BI به عنوان یک نسخه دسکتاپ، یک نسخه مبتنی بر ابر و یک نسخه موبایل در دسترس است و گزینه‌های متنوعی را برای کاربران متناسب با نیازهای خاص آنها ارائه ‌می‌دهد.

Tableau ‌‌

Tableau به خاطر قابلیت‌های بصری سازی داده‌ها معروف است. ابزارهایی را برای کسب و کارها فراهم ‌می‌کند تا داده‌های خود را به شیوه ای معنادار و قابل دسترس حتی برای کاربران غیر فنی تجسم کنند. Tableau دارای یک رابط کشیدن و رها کردن است که به کاربران اجازه ‌می‌دهد داشبوردهای تعاملی ایجاد کنند و آن را به یکی از ابزارهای BI کاربرپسندتر در دسترس تبدیل ‌می‌کند.

QlikView‌‌

QlikView یک ابزار BI است که بر هوش تجاری کاربر محور تمرکز دارد. از این جهت منحصر به فرد است که از نمایه سازی داده‌های انجمنی برای کمک به کاربران برای کشف روندها و الگوهایی استفاده ‌می‌کند که ممکن است با ابزارهای BI مبتنی بر پرس و جو آشکار نباشند. QlikView یک تجربه تعاملی را برای کاربران فراهم ‌می‌کند و به آنها اجازه ‌می‌دهد بیشتر تحقیق کنند و سوالات جدیدی از داده‌های خود بپرسند.

SAP Business Intelligence‌‌

SAP Business Intelligence چندین ابزار تحلیلی را در پلتفرم خود ارائه ‌می‌دهد، از جمله ابزارهای گزارش‌دهی، تجسم و تحلیل پیش بینی. این به دلیل استحکام و مقیاس پذیری خود شناخته شده است، و آن را به یک انتخاب محبوب برای شرکت‌های بزرگ با نیازهای پیچیده BI تبدیل ‌می‌کند.

SAS Business Intelligence‌‌

SAS پیشرو در زمینه تجزیه و تحلیل پیشرفته است و مجموعه ابزارهای BI آن جامع است. همه چیز از داده کاوی گرفته تا مدل سازی پیش بینی را ارائه ‌می‌دهد و آن را به یک انتخاب مناسب برای مشاغلی تبدیل ‌می‌کند که به قابلیت‌های تحلیل پیچیده ای نیاز دارند.

Looker

Looker یک پلت فرم مدرن BI و تجزیه و تحلیل است. این برای ابر ساخته شده است و قابلیت‌های مدل سازی داده قوی، یک رابط کاربر پسند و گزینه‌های یکپارچه سازی انعطاف پذیر را ارائه ‌می‌دهد. Looker به دلیل معماری درون پایگاه داده خود شناخته شده است، که به کاربران اجازه ‌می‌دهد تا از قدرت پردازش پایگاه داده SQL خود بدون جابجایی داده‌های خود استفاده کنند.

Domo

Domo یک پلتفرم BI مبتنی بر ابر است که در داشبوردهای مدیریت کسب و کار تخصص دارد. به‌روزرسانی و تجسم داده‌ها در زمان واقعی و همچنین ابزارهای همکاری را ارائه می‌دهد که به اشتراک گذاشتن بینش و تصمیم‌گیری با یکدیگر برای تیم‌ها آسان می‌شود.

اینها تنها چند نمونه از بسیاری از ابزارهای BI هستند که امروزه در دسترس هستند. هر ابزاری نقاط قوت خود را دارد و برای انواع خاصی از وظایف یا نیازهای تجاری مناسب است. بنابراین، هنگام انتخاب ابزار BI، کسب و کارها باید به دقت نیازمندی‌های خاص خود و قابلیت‌های ابزار را در نظر بگیرند.

‌‌هوش تجاری به عنوان یک تغییر دهنده بازی‌‌

در عصر تحول دیجیتال و کلان داده، هوش تجاری به عنوان ابزاری حیاتی برای اتخاذ تصمیمات تجاری آگاهانه و مبتنی بر داده ظاهر شده است. قابلیت‌های آن از جمع‌آوری و ذخیره‌سازی داده‌های اولیه تا تجزیه و تحلیل پیشرفته را در بر می‌گیرد و به سازمان‌ها مجموعه ابزار کاملی برای استخراج بینش‌های ارزشمند از داده‌هایشان ارائه می‌دهد.

کسب‌وکارها با درک بهتر گذشته، پیش‌بینی سناریوهای بالقوه آینده و دریافت راهنمایی در مورد نحوه واکنش به موقعیت‌های مختلف، می‌توانند تصمیماتی اتخاذ کنند که با اهداف استراتژیک خود هماهنگ باشد. در یک چشم‌انداز کسب‌وکار که به‌طور فزاینده‌ای رقابتی و مبتنی بر داده‌ها است، توانایی استفاده از قدرت BI می‌تواند عاملی باشد که موفقیت یا شکست یک سازمان را تعیین می‌کند.

ابزارهای BI به طور مداوم در حال بهبود و توسعه هستند، با پیشرفت‌هایی در هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی که نوید بخش قابلیت‌های پیچیده‌تری است. در دنیایی که به طور فزاینده ای توسط داده‌ها هدایت ‌می‌شود، ‌می‌توان با اطمینان گفت که هوش تجاری همچنان بخشی جدایی‌ناپذیر از چشم‌انداز کسب و کار در آینده قابل پیش‌بینی خواهد بود.