سال گذشته برخی از سازمانها روند اصلی سال 2018 را دیجیتالی شدن معرفی کردند، اما امسال تمرکز اصلی بر گرایش صنایع خاص بر نحوه تاثیرگذاری تحول دیجیتالی بر این روند است. نرمافزارهای سازمانی به سطحی از رشد رسیدهاند که با کنار گذاشتن نوآوریهای کوچک، به رشد خارجی و راهاندازی تکنولوژیهای جدید مانند هوش مصنوعی یا اینترنت اشیا روی آوردهاند. سیستمهای ERP بههمراه چند دستاندرکار جدید، بهترین مثال این رشد طی دهه پیش هستند. درعوض، فروشندگان سنتی نه نرمافزارهای اختصاصی (on-premise) خود را به نسخه ابری تبدیل کردهاند و نه محصولات جدید ابری را خلق نمودهاند.
بعد از حدود یکدهه استفاده از راهکارهای ابری، خریداران ERP دریافتند که این نوع دلیوری با چالشهای زیادی مواجه است. این گفته برای شرکتهایی که تنها به نرمافزار حسابداری نیاز دارند نیز صدق میکند. معمولا زمانی که خریداران به هر دو نرمافزار حسابداری و ERP نیاز دارند، با چالش روبرو میشوند؛ زیرا به سختی میتوانند محصولی را پیدا کنند که هر دو نیاز آنها را همزمان برآورده سازد. این چالش نیاز به مدل دو سطحی (two-tier model) را افزایش خواهد داد که بتواند دو یا چندین راهکار را ترکیب نماید که معمولا از فروشندگان مجزا تامین میشوند. در این حین، شرکتها نیز معمولا با ریسکهای قابلتوجه امنیتی، کلاهبرداری و حتی بیثباتی سیاسی مواجه میشوند. از آنجاییکه بیشتر محصولات نرمافزاری کسبوکار نمیتوانند تمام و کمال در رفع این مشکلات به شرکتها کمک نمایند، کسبوکارها به نرمافزار مدیریت ریسک، مدیریت پذیرش یا GRC (Governance, risk and compliance) و ارائه خدمات، بیشتر اعتماد میکنند.
در نهایت، تکنولوژیهای خودکار مانند هوش مصنوعی و خودکارسازی فرایند رباطی PRA (Robotic Process Automation) بهتدریج جایگزین مشاغل و نرمافزارهایی خواهند شد که برای مدیریت استفاده میشوند. همچنین، به نظر میرسد این خودکارسازیها موجب ایجاد مشاغل جدید و احتمالا نوع جدیدی از نرمافزارها خواهند شد؛ البته شرکتها شروع به تخصیص مجدد بودجه بخش آیتی (IT) خود از هزینههای سنتی حوزه سختافزار و نرمافزار به تکونولوژیهای جدید مانند هوش مصنوعی (AI)، اینترنت اشیا (IoT)، PRA یا blockchain خواهند کرد.
روند اول- 75 درصد از خریداران ERP اولویت را بر عملکرد و نه بر سهولت در استفاده یا قیمت مناسب خواهند گذاشت
عملکرد، همیشه برای خریداران ERP الویت داشته است اما بیشتر شرکتها مدل ابری را تنها بهدلیل استفاده آسان، انعطافپذیری و بهای کمتر، انتخاب میکنند. بعد از سالها استفاده از ERP ابری، خریداران ERP متوجه شدند که وقتی یک نرمافزار نمیتواند نیاز آنها را به سرعت برآورده کند، صرفهجویی در هزینهها چندان هم سودمند نیست. خریداران ERP ابری متوجه شدند که این مدل نسبت به ERP با سرور نیز خیلی مقرون به صرفه نیست. تمام اینها یعنی خریداران بیشتر روی ویژگی که محصولات ERP را متمایز میکند، یعنی عملکرد آنها، تمرکز دارند. دادههای ما نشان میدهد که دلیل جایگزینی ERP درواقع تفاوت عملکردی آنهاست. درحالیکه 48% از خریداران بهدلیل ویژگیهای بهتر، سیستم ERP خود را عوض کردهاند، تنها 4.5% از آنها اظهار کردند که قیمت برایشان بسیار اهمیت داشته و 7% به سهولت در استفاده اشاره کردند.
بهعنوان خریدارانی که سیستمهای قدیمی را جایگزین میکنند، انتظار داریم که اهمیت عملکرد در انتخاب ERP از 48% به 75% افزایش پیدا کند. از 47.5% از خریدارانی که ERP خود را بهدلایل دیگری بهجز قیمت و عملکرد تغییر دادهاند، انتظار داریم که تمرکز حداقل نیمی از آنها بر ویژگیها باشد.
روند 2- 30 درصد از استقرار ERPهای جدید، مدلهای دو سطحی (two-tier) خواهند بود
پیشتر، فروشندگان ERP تلاش میکردند که بکآفیس و ویژگیهای خاص صنعتی را در محصولات یا راهکارهای جداگانه فراهم کنند. البته این استراتژی چندان موفق نبود و فروشندگان جدید به بازار غالب کنونی علاقهمند میباشند که توسط فروشندگان ERP ارائه میشود و نرمافزار CRM مثالی از آن است، برخی از فروشندگان دست از توسعه ویژگیهای جدید برای سیستم فروش یا نرم افزار CRM کشیدهاند، زیرا در حال حاضر مشتریان آنها نرمافزاری برای برطرف کردن نیازهای خود دارند.
درعینحال، برخی از فروشندگان ERP تصمیم به تخصصی کردن نرمافزار خود داشتند و تلاشی برای جلب رضایت افراد نمیکردند. بهعلاوه، راهکارهای ابری جدید و مقرونبهصرفهتر، خریداران را از ضرورت خرید راهکار ERP که شامل مدلهای محاسباتی باشد، خلاص کرده است. درحالیکه داشتن انتخابهای چندگانه برای خریداران سودمند است و از توقف برنامه فروشندگان جلوگیری میکند، آنها همچنان با چالشهای مدیریت سیستمهای مختلف مواجه هستند. با وجود سیستم ابری، حتی شرکت های کوچک و متوسط نیز میتوانند از عهده استفاده از دو یا سه سیستم نرمافزاری که میتوانند بهراحتی در لایههای دادهای یکپارچه شوند، برآیند. وقتی صحبت از پروسه کسبوکار میشود، استفاده از سیستمهای چندگانه برای شرکتها سودمند نیست، اما آنها این گزینه را به جای استفاده از یک سیستم که نیازهایشان را برآورده نمیکند، ترجیح میدهند. با اینکه خریداران ERP بهدنبال کارایی بیشتر این نرمافزار هستند، نمیتوانند همه آن را در یک سیستم پیدا کنند و طبق ارزیابی ما تقریبا یک سوم خریداران، مدل دو لایه (two-tier) را جهت برآورده کردن نیازهایشان انتخاب خواهند کرد.
رایانش ابری برای شرکتها مزایای اساسی مانند کاهش یا حذف هزینههای بخش IT، تطبیقپذیری و انعطافپذیری بیشتر را فراهم میکند. در عین حال، دادههای ما نشان میدهد 60% از خریداران معتقدند که نرمافزار ابری گران یا بسیار گران است و تنها 50% از آنها بهطور کامل این سیستم را پذیرفتهاند. همچنین، 65.5% بیشتر از 12 ماه به راهاندازی سیستم نیاز داشتند و تنها 40% انتظار شناسایی بازدهی سرمایه (ROI) را در کمتر از 60 ماه داشتند. اولین چالش این است که کاربران رایانش ابری برای برآوردن نیازهایشان با ویژگیهای قدرتمندی روبرو نیستند. با اینکه پذیرش مدل ابری، به کاربران اجازه صرفهجویی در هزینهها را میدهد، آنها متوجه میشوند که ممکن است برای داشتن راهکار قویتر، مجدداً مجبور به تغییر سیستم خود شوند. شرکتهای کوچک و بزرگ نیز احتمالاً نرمافزار ابری را جایگزین خواهند کرد زیرا آنها نمیتوانند برای محصولاتی که نیازهایشان را برآورده نمیکنند یا برای نرمافزارهایی با طراحی پیچیده، هزینه پرداخت نمایند. طبق تخمین ما، تقریبا یک چهارم شرکتهای کوچک و متوسط بهدلیل داشتن گزینههای بهتر، راهکارهای رایانش ابری را تغییر میدهند.
در سال 2018 قانون حفاظت از دادههای عمومی (General Data Protection Regulation) برای تمام خریدارانی که میدانستند فروشندهها ممکن است همیشه با آخرین قوانین انطباقی محافظت نشده باشند، یک زنگ بیداری بهحساب میآمد. بنابراین، سازمانها و شرکتهای بزرگ از نرمافزار GRC بهعنوان ابزار امنیت و سلامت محیطی یا مدیریت کیفی استفاده میکردند. خطرهای شایع دیگری همچون حملههای سایبری وجود دارند و شرکتها به تدریج متوجه میشوند که تنها سرمایهگذاری در بخش IT نمیتواند آنها را از تمام خطرها مصون نگه دارد. در نهایت، بیثباتیهای جغرافیایی، جنگهای تجاری و سیستم حفاظتی نیز درمعرض خطراتی هستند که شرکتها به ناچار در سال 2019 با آنها روبرو خواهند شد. این امر، اهمیت نرمافزار GRC و خدمات را بیشتر از همیشه خواهد کرد. تخمین زده شده است که GRC تا 64 میلیون دلار در سال 2025 رشد خواهد کرد، که این میزان بیشتر از 24.76 میلیون دلار در سال 2017 است. دادهها نشان میدهد که تقریبا 70% از افراد حاضر در نظرسنجی هیچ پلتفرم GRC نداشتند و این یعنی سطح تطبیقپذیری روبهرشد است. بهعلاوه سطح تجربه با GRC بهطور نسبی پایین است و تنها 14% از آنها اذعان داشتند که از این نوع نرمافزار بیشتر از 5 سال استفاده کردهاند. طبق ارزیابی ما، سرمایهگذاری روی نرمافزار GRC و خدمات تا حداقل 30% در سال 2019 افزایش پیدا خواهد کرد و این روند احتمالا تا سال 2020 ادامه خواهد یافت.
روند 5- تا سال 2025، یک سوم شرکتهای متوسط و بزرگ بودجههای نرمافزاری خود برای خودکارسازی را تا 25% کاهش میدهند
خودکارسازی نهتنها جایگزین کارها میشود، بلکه جایگزین نرمافزار نیز خواهد شد. برخلاف تکنولوژی سنتی که بر چالشهای خاص یا فرایندهای کسبوکار مثل حسابداری یا فروش تمرکز دارد، RPA میتواند در کل سازمان بهکار گرفته شود. همچنین میتوان گفت، رباطهایی وجود دارند که جایگزین افراد در سازمان خواهند شد و این یعنی شرکتها دیگر نیازی به نرمافزارهای امروزی که کارایی آنها بهزودی منسوخ میشود، نخواهند داشت. برای مثال، شرکتی که تصمیم میگیرد انبارداری خود را خودکارسازی کند، ممکن است دیگر نیازی به سیستم مدیریت، بارکدخوان، پرینترهای لیبلی و... نداشته باشد. از آنجایی که هزینههای آیتی بیشتر به نرمافزار و سختافزار تخصیص داده میشود، رایانش ابری بهتدریج جایگزین سختافزار خواهد شد و از آنجایی که بعضی از محصولات نرمافزاری ضروری نیستند، بودجه IT به خودکارسازی اختصاص داده خواهد شد. تخصیص مجدد بودجه آیتی به این امر خیلی زود اتفاق نخواهد افتاد، اما طبق تخمین ما، تا سال 2025 شرکتهای متوسط و بزرگ هزینههای اضافی آیتی خود را بهمنظور تمرکز بر رباتیک و هوش مصنوعی، کاهش خواهند داد.
نتیجهگیری
ERP همچنان برای شرکتها نقش حیاتی ایفا میکند زیرا میتواند ویژگیهای زیادی را برای بکآفیس، عملیات و فرایندها فراهم آورد. در آینده نزدیک خریداران و فروشندگان ERP میبایست استراتژیهای خود را منطبق با حقیقت جدید و فراگیر خودکارسازی، تنظیم کنند.
مترجم: مریم کفایتی