تحول دیجیتال

۱- مقدمه

تحول دیجیتال به به‌کارگیری فن‌آوری‌های دیجیتالی در همه نواحی یک کسب‌وکار به‌خصوص تغییر شیوه‌ی پردازش و انتقال ارزش به مشتریان اطلاق می‌شود. از بعد دیگر، تحول دیجیتال یک تغییر فرهنگی است که به‌طور مداوم وضعیت موجود سازمان و تجارب پیشین پرسنل را به چالش می‌کشد. از نگاه برخی کارشناسان، تحول دیجیتالی تاثیر مستقیمی بر روی تحول سازمانی دارد  و در سه حوزه تحول در تجربه مشتری، فرایندهای عملیاتی و مدل کسب‌و‌کار بررسی می‌شود. تحول دیجیتال برای همه‌ی سازمان‌ها با هر اندازه‌ای امری ضروری است. سازمان‌ها در دنیایی که به سرعت در حال دیجیتالی شدن است، برای باقی ماندن در عرصه رقابت، به تحول دیجیتال نیاز دارند. در همین ارتباط، برای بسیاری از مدیران کسب‌وکار‌ها سوالات زیر مطرح است:

• آیا واقعا تحول دیجیتال با ارزش است؟
• کدام یک از بخش‌های استراتژی کسب‌وکار نیاز است که تغییر کند؟
• آیا تحول دیجیتال تنها انتقال به ساختار ابریست؟
• چه مراحل خاصی باید طی شود؟
• آیا به طراحی شغل‌های جدید جهت ایجاد یک چارچوب برای تحول دیجیتال نیاز است یا این‌که به‌کار گرفتن یک مشاور کفایت می‌کند؟

در این مقاله، به پاسخ سوالات مذکور می‌پردازیم.

۲- اهمیت تحول دیجیتال

مدیران کسب و کارهای قدیمی و سنتی ممکن است این سوال برایشان پیش بیاید که  چرا باید کسب و کار ما که بسیار قدرتمند و قدیمی است و همچنین از سهم زیادی در بازا برخوردار هستند و یا این‌که برند مطرح و معروفی است به چنین مسایلی فکر کند؟ در پاسخ به این پرسش مدیران باید گفت که تحول دیجیتال برای شرکت‌هایی که کسب و کارهای سنتی و قدیمی دارند یک نیاز ضروری است که از سمت مشتریان و بازار و روند تغییر سبک زندگی به کسب و کار‌ها تحمیل می شود. اگر سازمان نوآوری عمل را تحت کنترل خود نگیرد، با تغییر رفتار و ذائقه مشتری، قدرت و سهم سازمان در بازار را از دست می‌دهد. در مقابل، پیاده‌سازی تحول دیجیتال می‌تواند ضامن آینده ی سازمان باشد یا در حالتی بهتر، ثابت کننده سهم بازار و در حالت خیلی عالی، می تواند سهم بازار و سود شما را افزایش دهد. بنابراین بحث تحول دیجیتال، بحث ماندگاری و حیات است. سازمانهایی که به تحول دیجیتال به عنوان یک فرآیند تجملاتی نگاه می کنند،قطعا به میزان اهمیت این موضوع پی نبرده‌اند. تحول دیجیتال در رهبری، تفکر متفاوت، تشویق به نوآوری و مدل‌های جدید کسب‌وکار و دیجیتالی کردن اموال تاثیرگذار است. همچنین باعث افزایش به‌کارگیری فن‌آوری جهت بهبود تجربه‌ی کارمندان، مشتریان، تامین‌کنندگان، شرکا و ذینفعان می‌شود.

بر اساس شاخص S&P 500 که بازار سرمایه شرکت‌های بزرگ را رده‌بندی می‌کند، در سال ۱۹۵۸ میلادی شرکت‌های امریکایی به طور میانگین ۶۱ سال در لیست باقی ماندند. این آمار در سال ۲۰۱۱ به ۱۸ سال رسید. امروزه شرکت‌ها در S&P تقریبا هر دو هفته جابه‌جا می‌شوند؛ دلیل این جابه‌جایی  زیاد، فن‌آوری است. شرکت‌هایی که می‌خواهند به موفقیت برسند باید یاد بگیرند که چگونه فن‌آوری را با استراتژیشان ادغام کنند. طبق تحقیقات انجام شده، در پایان سال ۲۰۱۹ میلادی، هزینه‌ی پرداختی برای تحول دیجیتال در کل دنیا، ۱.۷ تریلیون دلار خواهد بود که معادل با ۴۲ درصد رشد نسبت به سال ۲۰۱۷ است. در تحقیقی دیگر پیش‌بینی شده است که که در سال ۲۰۱۹، ۷۵ درصد از مدیران عامل به دلایلی همچون  تناقض در الزامات تحول دیجیتال و نوآوری‌های ناکارامد فن‌آوری در رسیدن به اهداف دیجیتالی خود باز خواهند ماند.

دلایلی که مدیران سازمان‌ها را مجاب به توجه به تحول دیجیتال می‌کند عبارتند از:

•  رقبا در حال انجام آن هستند. مدیران پیش‌بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۲۰ میلادی، نیمی از درآمدشان، بر پایه دیجیتال خواهد بود.
• سود آور است. در تحقیقی بیان شده است که ۵۶ درصد مدیران اذعان داشته‌اند که بهبود‌های دیجیتالی اعمال شده در سازمانشان منجر به افزایش سودشان شده است.
• باعث کارایی می‌شود. تحقیق دیگری نشان می‌دهد که از هر ۱۰مدیر فن‌آوری اطلاعات، ۹ تای آن‌ها مدعی‌اند که سیستم‌های موروثی و سنتی، مانع بهره‌برداری از فن‌آوری‌های دیجیتالی جهت رشد و رسیدن به کارایی بیشتر می‌شوند.
• مشتریانشان قدردان آن‌ها خواهند بود. اکثر افراد در حجم گسترده‌ای در زندگیشان از فن‌آوری در حال استفاده هستند. از این‌رو چه کارمندان داخل شرکت و چه مشتریان از دیجیتالی شدن کسب‌وکار نیز استقبال خواهند کرد.  

۳- نقش فرهنگ در تحول دیجیتال

در سال‌های اخیر، تغییرات اساسی در نقش فن‌آوری اطلاعات در سازمان‌ها رخ داده است. مدیران‌عامل از مدیران فن‌آوری اطلاعات خود می‌خواهند که در درآمد‌زایی بهشان کمک کنند. در تحقیقی در همین زمینه، مشخص شد که ۶۴ درصد از مدیران فن‌آوری اطلاعات اذعان کرده‌اند که درخواست مدیران‌عامل به‌جای صرفه‌جویی در هزینه، ایجاد درآمد بوده است. به عبارت دیگر، فن‌آوری اطلاعات به عامل اصلی نو‌آوری در کسب‌وکار تبدیل شده است. این امر هرکسی در سازمان را به این فکر وا می‌دارد که در مورد تاثیر فن‌آوری اطلاعات در امور روزانه‌اش بازنگری کند. اگرچه تحول دیجیتال نقش مهمی در استراتژی تحول دیجیتال بازی می‌کند، پیاده‌سازی و وفق‌پذیری با تحول دیجیتال، تک تک افراد در سازمان را درگیر خواهد کرد. زمانی که صحبت از تغییرات فن‌آوری می‌شود، فارغ از این‌که این تغییرات اینترنت اشیا، داده‌های کلان و یا یادگیری ماشین است، در درجه اول، افراد و فرهنگ سازمانی مورد توجه قرار می‌گیرد. 

۴- شروع تحول دیجیتال

مهم‌ترین المان تحول دیجیتال، فن‌آوری است. باید توجه داشت که هدف، کنار گذاشتن فرایند‌های منسوخ شده و پذیرفتن فن‌آوری‌های نوین است. امروزه تغییرات خطی نیست بلکه نمایی است. از این رو سازمان‌ها باید هر سال سریع‌تر از سال گذشته‌ی خود باشند. هر تلاشی در سازمان نباید بیشتر از ۶ ماه طول بکشد؛ چرا که دنیا در این مدت به شدت در حال تغییر است. یکی از بزرگ‌ترین تصورات اشتباهی که مدیران فن‌آوری اطلاعات سازمان‌ها در ارتباط با تحول دیجیتال دارند این است که همه‌ی رقیبانشان از آن‌ها جلوترند. هم‌زمان با تصمیم به تحول دیجیتال، باید توجه داشت که چیز‌هایی زیادی هست که باید از مدیران فن‌آوری اطلاعاتی که این مسیر را رفته‌اند آموخت. 

المان‌های تحول دیجیتال عبارتند از:

• تجربه مشتریان
• چابکی عملیات
• فرهنگ و رهبری
• توانمندی نیروی کار
• یکپارچگی فن‌آوری دیجیتال

هر یک از موارد ذکر شده، توصیه‌ها و مراحل مختص به خود را دارد. در ادامه به معرفی ۶ گام اصلی جهت شروع تحول دیجیتال می‌پردازیم.

۱-۴- تعیین کنید که دیجیتالی بودن برای سازمان و یا شرکت شما چه معنی خواهد داشت.

اولین گام این است که بفهمید تحول دیجیتال برای شرکت شما به چه معنی است. فلسفه وجودی تحول دیجیتال، حل مشکلات است؛ هر سازمانی بسته به ماهیت، صنعت، رقابت، زنجیره ارزش و اکو سیستم‌ها، مسائل و مشکلات خاص خود را دارد. از این‌رو تحول دیجیتال برای سازمان‌های مختلف ممکن است معنای مختلفی داشته باشد.

۲-۴-  تخمین بزنید که شرکت شما چگونه دیجیتالی خواهد شد.

به محض این‌که چالش‌های کلیدی شرکت شما شناسایی شد، فرصت خوبی است که گزینه‌های مختلف تحول دیجیتال در دسترس را اریابی کنید. از محصولات و تجریه مشتریان گرفته تا زیرساخت‌های فن‌آوری اطلاعات و ساختار ابری، همه و همه جزو گزینه‌های تحول دیجیتال محسوب می‌شوند. استراتژی‌هایی نیز در جست‌وجوی گزینه‌های تحول دیجیتال وجود دارد که نیاز است بررسی کنید.

۳-۴-  اجرا را در اولویت قرار دهید.

زمانی که استراتژی و راه‌حل‌های شما مشخص شد، بسیار مهم است که آن‌را در شرکت خود جا انداخته و به اجرا در آورید.  در تحقیق نشان داده شده است که رشد ۶۲ درصدی در پشتیبانی از تحول دیجیتال از سال ۲۰۱۶ تا سال ۲۰۱۸ وجود دارد. همچنین تحقیق مذکور شرح می‌دهد که ۸۵ درصد پاسخ‌دهندگان، اذعان داشته‌اند که حیاتی بودن و پشتیبانی از تحول دیجیتال از سوی مدیران درک شده است. 

۴-۴-  شرکای خود را پیدا کنید.

بزرگترین چالشی که شرکت‌ها در تحول دیجیتال با آن روبه‌رو هستند، تخصص و تجربه‌ی داخلی نیست، بلکه زمانی است که شرکا برای تحول دیجیتال شرکت شما حیاتی می‌شوند. 

۵-۴-  نیروی کار خود را برای تحول دیجیتال آماده کنید.

اگر ارزش تحول دیجیتال به خوبی با پرسنل در میان گذاشته نشود، ممکن است شرکت به نتیجه مورد نظر نرسد. از این‌رو باید برای پرسنل یک برنامه و ساختار شفاف شرح داده شده و آموش لازم جهت امادگی آن‌ها جهت تحول دیجیتال به آن‌ها داده شود.

۶-۴- تحول دیجیتال را شروع کنید.

تحول دیجیتال را در سازمان بر اساس برنامه شروع کنید.

۵- نتیجه

بیشترین موضوعی که در دنیای کسب‌وکار امروز مورد بحث قرار گرفته است، تحول دیجیتال است؛ اما چرا؟ در این مقاله به معرفی تحول دیجیتال و اهمیت آن در سازمان‌ها پرداختیم. سپس به نقش فرهنگ در تحول دیجیتال اشاره کردیم. در نهایت شرح دادیم که برای شروع تحول دیجیتال، سازمان‌ها با چه مراحلی روبه‌رو خواهند بود.

ترجمه و گردآوری: سینا گل‌محمدی - کارشناس فنی تیم‌یار

منابع:

• https://enterprisersproject.com/what-is-digital-transformation
• https://www.iotforall.com/how-to-begin-digital-transformation-journey